HÀNH DỊCH ĐĂNG GIA SƠN (NHÂN VIỆC QUAN, LÊN NÚI NƠI QUÊ NHÀ) .

HÀNH DỊCH ĐĂNG GIA SƠN (NHÂN VIỆC QUAN, LÊN NÚI NƠI QUÊ NHÀ)

.

       Danh thắng của huyện Giáp Sơn (thời nay là huyện Kinh Môn, Hải Dương) là động núi Dương Nham. Núi cao hơn 100 trượng, trong núi có 3 hang động: Hang Giữa (Trung động) dài 16 trượng, rộng hơn 2 trượng, phía trên có lỗ thông với ánh sáng trời, có ngôi chùa mang tên Dương Nham; Động bên trái dài 4 trượng, rộng 5 thước thờ Minh Không Thiền Sư; Động bên phải dài 7 trượng, rộng 2 trượng, thờ Lý Thần Tông. Các núi của huyện Đông Triều bao quanh phía sau, núi Yên Phụ và các núi kế cận bao quanh ở phía trước. Ngày trước Phạm Sư Mạnh từng làm nhà ở nơi đây. Một lần, nhân dịp đi duyệt binh, ông trèo lên núi đề thơ và bài thơ khắc trên vách động tới nay vẫn còn:

Nguyên văn chữ Hán:

行役簦家山，
僑首萬里天。
杜鵬南溟外，
賓日東岳前。
安阜天一握，
象頭仞九千。
層層紫宵雲，
會訪安期仙。
洶洶白藤濤，
想象吳王船。
憶昔重興帝，
刻轉坤斡乾。
海浦千艨艟，
陜門萬旌旃。
返掌奠鰲极，
挽河洗腥膻。
至今四海民，
長說擒胡年。

          Phiên âm Hán Việt:

Hành dịch đăng gia sơn,

Kiều thủ vạn lý thiên

Đỗ bằng Nam minh ngoại,

Tân nhật đông nhạc tiền.

Yên Phụ thiên nhất ác,

Tượng Đầu nhận cửu thiên.

Tằng tằng Tử Tiêu vân,

Hội phỏng An Kỳ tiên.

Hung hung Bạch Đằng đào,

Tưởng tượng Ngô Vương thuyền.

Ức tích Trùng Hưng Đế,

Khắc chuyển khôn oát kiền.

Hải phố thiên mông đồng,

Hiệp môn vạn tinh chiên.

Phản chưởng điện ngao cực,

Vãn hà tẩy tinh chiên.

Chí kim tứ hải hải dân,

Trường thuyết cầm Hồ niên.

          Dịch nghĩa:

Nhân đi việc quan trèo lên ngọn núi nhà,

Ngẩng đầu nhìn lên: Trời cao muôn vạn lớp.

Thấy chim bằng bay tận ngoài biển Nam,

Ngọn núi phía Đông đón chào mặt trời mọc.

Núi Yên Phụ có thể giơ tay nắm trời,

Núi Đầu Voi cao chín tầng trời.

Lớp lớp mây bay trên am Tử Tiêu,

Có lẽ sẽ tìm đến thăm tiên An Kỳ.

Sóng Bạch Đằng cuồn cuộn,

Tưởng thấy chiến thuyền của Ngô Quyền.

Nhớ xưa vua Trùng Hưng,

Khéo chuyển đất xoay trời.

Bãi biển đầy thuyền giặc,

Muôn lá cờ lệnh trên cửa ải.

Trở bàn tay đặt thế bờ vào cõi yên ổn,

Kéo nước sông Ngân Hà xuống để rửa sạch tanh hôi.

Khiến cho dân khắp bốn biển

Nhớ mãi năm bắt giặc Hồ.

          Dịch thơ (Thi An):

Lên Thạch Môn chót vót

Giơ tay với được giời

Bể Nam chim bằng vút

Núi Đông bình minh trôi

 

Yên Phụ cao chất ngất

Đầu Voi chín tầng trời

Mây ngẩn ngơ bay rợp

Trên Tử Tiêu chơi vơi

 

An Kỳ thắng cảnh tuyệt

Sóng sông Đằng dư vang

Cọc Ngô Vương diệt giặc

Trang sử vàng sang trang

 

Rồi Trùng Hưng hoàng đế

Phá tan tành Nguyên Mông

Làm đảo chao trời bể

Thuyền chiến địch tiêu vong

 

Cờ đào bay non ải

Thế cuộc giờ chuyển xoay

Kéo sông Ngân lấy nước

Rửa tanh hôi đất này

 

Dân bốn biển đều thuộc

Nhớ năm giặc Hồ bay?

 

          Dịch thơ (Thi Ngọc):

 

Quan nhà lên đỉnh núi quê

Trời cao vòi vọi bốn bề gió mây

Bể Nam rộn cánh chim bay

Bình minh chín ửng tỏa đầy núi Đông

Yên Phụ chất ngất tầng không

Đầu Voi cao vút sánh cùng bên nhau

Mây bay lả tả trên đầu

Am Tử Tiêu vẫn một mầu dậy xanh

An Kỳ thắng cảnh như tranh

Sông Đằng sóng vỗ tan tành Hoằng Thao

Trùng Hưng hoàng đế thuở nào

Phút giây xoay chuyển đảo chao đất trời

Ngổn ngang xác giặc nổi trôi

Cờ đào non ải muôn đời tung bay

Trở bàn tay thế cuộc xoay

Nước sông Ngân rửa đất này quê ta

Năm châu bốn biển vang xa

Nhớ Hồ tan tác Trung Hoa thuở nào?

.

NGỌC TÔ