/Cỏn con một sợi lông mày. Mà đem cột trái đất này vào anh/ Thơ Trần Mạnh Hảo

VIDEO

HỖ TRỢ

QUẢNG CÁO

LỊCH

LIÊN KẾT

Về thơ văn TNT

MỘT “CHỢ GỪNG” HIỆN LÊN TỪ CÕI SÂU TÂM TÌNH NGƯỜI VIẾT

Và. “Chợ Gừng,” đấy là bóng hình, là vệt loang của tâm tình, của suy tư người viết.

Kim Chuông

                                   MỘT “CHỢ GỪNG” HIỆN LÊN

                                   TỪ CÕI SÂU TÂM TÌNH NGƯỜI VIẾT

 

CHỢ GỪNG

 

Chợ Gừng trót hẹn cùng nhau

Đi mua một khoảng trời ngâu thưở nào

 

Cơn mê đắng đót chênh chao

Lục trong cõi nhớ thổi vào hư không

 

Chợ Gừng bán giấc mơ hồng

Ngật ngà câu hát lạc trong vơi đầy

 

Chợ Gừng mua ngọt bán cay

Để tôi đắm đuối dứt day muộn phiền

 

Nghe tin chợ sắp đổi phiên

Mình tôi ngụp giữa một miền nắng mưa

 

Ngác ngơ trên bến sông Chờ

Khi về đến chợ quá trưa mất rồi

 

Chợ Gừng bán những bồi hồi

Lỡ phiên tôi dắt bóng tôi vào chiều

                         TÔ NGỌC THẠCH

 

 LỜI BÌNH :

 

.

      Khác với những trang thơ viết về chợ. Bài thơ “Chợ Gừng” của Tô Ngọc Thạch không đi sâu vào mô tả cảnh vật. Không khai thác “Chợ” với nét riêng của phong tục, tập quán. Với cái nhìn khác nhau về kinh tế, hay văn hóa trên mỗi vùng quê hương, đất nước.

      Cũng rất khác hẳn với một vệt đậm những bài thơ hay, viết về chợ của khá nhiều thi sỹ với thi pháp tả chân. Từ “Chợ Tết” của Đoàn Văn Cừ xuất hiện từ những năm 1932. Bài thơ với lối tự sự, lối “thi trung hữu họa” như: “Người mua bán ra vào đầy cổng chợ”..../ “Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm/ Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ...” Hay,  “Chợ quê dưới gốc đa gù/ Buồn tênh giọng “gã xẩm mù” hát khan ...” của Kim Phủ Vĩnh... Hoặc, câu thơ nổi tiếng viết về Chợ với nghệ thuật “điển hình hóa” thi ảnh, thi liệu, gây ám ảnh mạnh của nhà thơ Hà Cừ, như: “Chợ quê con tép cũng gầy/  Con cua, con cá dính đầy bùn tươi” ...

      Trong số đông những bài thơ viết về chợ làng, chợ quê như thế. Gần như, các bài viết đều có chung một lối mở là bám chặt hiện thực. Lấy hiện thực làm nền. Thơ trượt trên một đường dẫn. Thơ “Đi từ diện kiến đến diện kiến.” Thơ với cách khai thác, cách tạo dựng những bức tranh qua những nét chấm phá. Thơ tô đậm cái bóng dáng khách thể bên ngoài... Thì, “Chợ Gừng” của Tô Ngọc Thạch là bài thơ có một lối đi riêng.

        Mở đầu bài thơ, không cụ thể ở không gian, thời gian, nhà thơ dẫn nhập phiên “Chợ Gừng” nào đó từ “cái Cớ” được hiện về trong ký ức: “Chợ Gừng trót hẹn cùng nhau/  Đi mua một khoảng trời ngâu thử nào”.

        Vâng. “Một thưở nào, với chợ Gừng, với một khoảng trời ngâu...”  được nhắc đến, nhưng đâu phải là địa chỉ rõ ràng? Đâu phải là câu thơ của trực giác, nơi tay ta nắm cầm, nơi mắt ta nhìn thấy? Mà, “Chợ Gừng” có thật trên đời kia chỉ còn là tiếng vọng, là tia sáng nơi góc khuất hồn người bỗng lung linh, hiện về trong cái vu vơ của “cái người vu vơ,” đi trong buổi yêu say vu vơ ấy.

       Có thể, từ phiên “chợ Gừng” không rõ rệt của đất làng mà người viết hoài niệm, nhớ về một mối tình, một cuộc hẹn hò, với những chập chờn kỷ niệm. Những thoáng gợi của nỗi da diết, nhớ nhung. Những tâm trạng còn se se trong vấn vương, gặp gỡ. Trong ngóng trông, mơ tưởng, đợi chờ ... Để rồi, “Chợ Gừng” ở đây là phút xao động mong manh, là tiếng lòng đơn phương, nơi “một người ôm cầm” là thi nhân, giàu tơ vương, giăng mắc. 

        “Chợ Gừng bán giấc mơ hồng/ Ngật ngà câu hát lạc trong vơi đầy/”       

         Thế đấy. “Chợ Gừng” mà người đọc gặp, chẳng có gì cụ thể. Bởi, “Chợ Gừng” đã biến thành dòng chảy nối dài của hồn người nối tới hồn người trong suy tư, cảm thấm. Trong một tầng “mờ,” chìm lặn, nhưng lại có sức dồn xô, lấp lánh  nối nhau. “Chợ Gừng mua ngọt bán cay/ Để tôi đắm đuối, dứt day muộn phiền...” Rồi, tiếp nữa, câu thơ cứ gối nhau tìm đến ý tưởng neo đậu. Rồi, từ bến bờ neo đậu lại vươn xa, lại mở ra bến bờ mới khác: “Nghe tin, chợ sắp đổi phiên/ Mình tôi ngụp giữa một miền nắng mưa...”       

       Và, cứ thế. “Chợ Gừng” – Với thơ, tất cả chỉ là một tầng chìm độc thoại để người viết nương tựa, để khơi dậy tầng chìm sâu, tiếp nữa.

       Đến câu: “Ngác ngơ trên bến “sông Chờ”/ Khi về đến chợ quá trưa mất rồi...”. Thì, “sông Chờ” với lỡ làng, “chợ trưa, bóng xế” kia, cũng “đâu còn là cái cụ thể của địa danh con sông với thời gian cụ thể”. Mà cái thật, cái giọt nước đọng về ở đây là tình, là sợi tơ duyên trong mộng mơ, khao khát, có từ hồn người viết. 

       Bài thơ được khép lại ở hai câu kết: “Chợ Gừng bán những bồi hồi/ Lỡ phiên tôi dắt bóng tôi vào chiều”...

       Với câu thơ “đọng” nhất trong bài. Với lối bỏ lửng, đắc địa này, Tô Ngọc Thạch đã “lấy Nó” làm “cái Đế,” tạo hiệu quả mông lung, gây trạng thái bâng khuâng, đòi người đọc cùng nhập hòa và cùng mình tự “lấp đầy khoảng trống”.

       Là nhà thơ với không ít thử thách, trải nghiệm và thành công trên khá nhiều trang viết. “Chợ Gừng” với bảy cặp, mười bốn câu lục bát “đi trong bóng mờ để khơi lên điểm sáng”... Chắc chắn, đây là một “ý thức,” một chọn lựa của nhà thơ, khi viết.

      Và, nếu ai đó, đi từ phiên chợ ngoài đời để tìm đến hồn mình. Thì, “Chợ Gừng”  của Tô Ngọc Thạch là lối đi “từ hồn mình tới hồn mình, để tới điểm sáng của “Chợ Gừng” phát lộ.”

      Và. “Chợ Gừng,” đấy là bóng hình, là vệt loang của tâm tình, của suy tư người viết.

KC