TRẠNG TRÌNH NGUYỄN BỈNH KHIÊM MẤT NĂM 1586, CHỨ KHÔNG PHẢI 1585?

TRẠNG TRÌNH NGUYỄN BỈNH KHIÊM MẤT NĂM 1586 CHỨ KHÔNG PHẢI 1585?

          Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1586), tên húy là Văn Đạt, tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân cư sỹ, được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử, sinh tại ấp Trình Tuyền, trang Úm Mạt, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, xứ Hải Dương, nay là thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh bảo, thành phố Hải Phòng. Là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử, được coi là bậc đại thụ, bao trùm suốt thế kỷ thứ XVI của văn hóa Việt Nam.

     Mấy trăm năm qua, nhiều nhà nghiên cứu nổi tiếng trong và ngoài nước đã viết về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm với nhiều góc nhìn, góc khai sáng khác nhau. Từ thân thế, sự nghiệp đến những áng văn chương đặc biệt của ông qua hai tập thơ Bạch Vân am Thi tập (chữ Hán) và Bạch Vân quốc ngữ thi tập (chữ Nôm). Rồi, Sấm ký Trạng Trình, những bài văn bia (bi ký) nổi tiếng như Trung Tân quán bi ký, Thạch khánh ký, Tam giáo tượng bi minh…, hay những giai thoại khác, khẳng định Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là bậc hiền tài, thật hiếm và quý trong lịch sử nước nhà…

.

Tập Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - Cội nguồn và Khai sáng do Nhà Nghiên cứu Lịch sử Văn hóa TS. Tô Ngọc Thạch viết, xuất bản năm 2021

      Bên dòng chảy lớn được soi rạng ở nhiều phát hiện, từ danh phận, sự nghiệp đến tài năng, đức độ về một nhân vật lớn… Đặc biệt, có một trầm tích khá lung linh, phong lưu, hấp dẫn ở nguồn cội, nó nằm trong tầng chìm lặng, nơi góc khuất của sự kiện, thời gian nào đó, mà hậu thế còn ít người biết đến … Thì, “Cội nguồn & Khai sáng” của Tô Ngọc Thạch là tập nghiên cứu đã góp vào “Pho tư liệu quý” một hướng tìm. Đấy là “cái mỏ”.       Là khoảng sáng mà nhà văn đã chuyên sâu và  dày công khơi mở. Tô Ngọc Thạch là Nhà văn, gốc quê Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Gần bốn chục năm qua, với hàng chục đầu sách đã được xuất bản, bao gồm văn xuôi, thơ, bình luận văn học và dịch thuật, “Cội nguồn & khai sáng” là “mảng tư liệu” có được cùng “Vĩnh Bảo - Những trầm tích thời gian” (Tập sách dầy hơn tám trăm trang, đang chuẩn bị ra mắt công chúng bạn đọc)… Là sản phẩm của quá trình nhà văn luôn say sưa, tâm huyết, miệt mài điền dã với tình yêu Quê hương - Cội nguồn - Đất Mẹ. Đây cũng là quá trình tích lũy của nhiều năm sống, ý thức gom nhặt và suy ngẫm của Tô Ngọc Thạch, một “Nhà Vĩnh Bảo học,” trước ngưỡng vọng về nhân vật vĩ đại của mảnh đất quê mình.

          Trong rất nhiều tư liệu về “Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - có thể nói, ở “Cội nguồn & Khai sáng”  Tô Ngọc Thạch đã làm sáng dậy rất nhiều điều kỳ bí, sinh động và lý thú, mà lần đầu tiên được nhà văn công bố. Ví như: “Vĩnh Bảo - Bước chân theo dọc thời gian, Ấp Trình Tuyền, “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, Các nhà khoa bảng quê Vĩnh Bảo, Làng Am thứ Mười Tám và chùa Song Mai, Gia tộc Trạng Trình, Bên ngoại Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nhạc phụ Nguyễn Bỉnh Khiêm, Làng Am thứ Mười Bảy, Tên Nôm các làng xã Vĩnh Bảo và sự tích các làng Tạ làng Am, Nguyễn Bỉnh Khiêm được phong tước Trình Quốc công từ năm nào, Làng Vẻn tại Vĩnh Bảo và tại nội thành Hải Phòng không phải có từ thời Lê Chân, Dương Kinh từng là “Văn Miếu” của Đại Việt, hay Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm mất năm 1586 chứ không phải năm 1585 như tất cả các văn bia, tượng đài, sách đã in từ khi Việt Nam dùng lịch dương…”

   TÔ NGỌC THẠCH