“TỨ BẤT” TỔNG AN BỒ HUYỆN VĨNH BẢO

                   “TỨ BẤT” TỔNG AN BỒ HUYỆN VĨNH BẢO
.
       Trong thời gian tìm hiểu về mảnh đất và con người huyện Tứ Kỳ, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương. Từ năm Minh Mạng thứ 19 (1838), tổng An Bồ là một trong tám tổng của huyện Vĩnh Bảo, tới đầu thế kỷ XX là một trong 12 tổng của huyện Vĩnh Bảo, tỉnh Hải Dương. Thời đầu Nguyễn (1802 – 1945) tổng này gồm 9 làng là: An (Yên) Bồ, Cự Lai, Đồng Quan, Đan Điền, Xuân Bồ, Nội Thắng, Quý Xuyên, Kim Ngân và Tranh Nguyên. Thực địa của tổng này thời nay bao trùm các xã: Dũng Tiến, Giang Biên và một phần xã Vĩnh An thuộc huyện Vĩnh Bảo, từ tháng 07/2025 thuộc xã Vĩnh Thuận, thành phố Hải Phòng.

       Sau đây là “Tứ bất”, tức bốn điều nên tránh ở đơn vị hành chính cấp tổng, xin giới thiệu cùng bạn đọc:  

       1- Bất giao Đồng Quan hữu (不交同官友), không nên giao tiếp với dân làng Đồng Quan, xưa thuộc tổng An Bồ huyện Tứ Kỳ, từ năm 1838 trở đi là huyện Vĩnh Bảo, vì thường “quá khôn khéo”. Địa danh này nay thuộc xã Dũng Tiến huyện Vĩnh Bảo, từ tháng 07/2025 thuộc xã Vĩnh Thuận thành phố Hải Phòng.

       2- Bất thú Đan Điền thê (不娶丹田妻), không nên lấy vợ ở làng Đan Điền, tên Nôm là Vẽo, xưa thuộc tổng An Bồ huyện Tứ Kỳ, từ năm 1838 trở đi là huyện Vĩnh Bảo, vì con gái thường trăng hoa kiêu kỳ, nhà gái thách cưới cao. Địa danh này nay thuộc xã Dũng Tiến huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phòng, từ tháng 07/2025 thuộc xã Vĩnh Thuận thành phố Hải Phòng.

       3- Bất ẩm Qúy Xuyên tửu (不飲貴川酒) không nên uống rượu của làng Quý Xuyên, tên Nôm là Lác và Râu, xưa thuộc tổng An Bồ huyện Tứ Kỳ, từ năm 1838 trở đi là huyện Vĩnh Bảo, vì chất lượng kém thường bị pha thêm lấy số lượng. Địa danh này, thời nay thuộc xã Giang Biên huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phòng, từ tháng 07/2025 thuộc xã Vĩnh Thuận thành phố Hải Phòng.

       4- Bất thực Tranh Nguyên kê (不食琤源鷄), không nên ăn thịt gà ở làng Tranh Nguyên vì hay bị lời mời đãi bôi, xưa làng này thuộc thuộc tổng An Bồ huyện Tứ Kỳ, từ năm 1838 trở đi là huyện Vĩnh Bảo, thời nay thuộc xã Vĩnh An huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phòng, từ tháng 07/2025 thuộc xã Vĩnh Thuận, thành phố Hải Phòng.

       THI NGỌC (Sưu tầm)