/Những vòm liễu nhúng chiều vào đáy nước/ Thơ Thanh Tùng

VIDEO

HỖ TRỢ

QUẢNG CÁO

LỊCH

LIÊN KẾT

Văn xuôi

QUỐC GIA CÓ BA THỦ ĐÔ SONG HÀNH

Mỗi năm công trình này đã thu hút khoảng trên hai trăm ngàn lượt khách đến tham quan và tìm hiểu.

QUỐC GIA CÓ BA THỦ ĐÔ SONG HÀNH
Bút ký của Ngọc Tô 

 

      Cơn gió lạnh từ phía nam len lỏi vào từng góc phố, hàng cây, lúc mơn man khơi gợi, lúc da diết bộn bề. Trong mỗi chúng tôi đầy ắp những kỷ niệm về con người và mảnh đất Đông Nam châu Phi thân thiện. Sau một thời gian ngắn chúng tôi đã di chuyển từ Maputo, thủ đô Cộng hòa Mozambique đến Johannesburg, thủ đô Cộng hòa Nam Phi trên chuyến bay SA 143. Vừa tới sân bay, mấy anh em bị thất lạc hành lý khi từ Việt Nam sang đã mê mải vào kho chứa đồ thử tìm vận may xem sao. Hai va ly gửi từ Nội Bài hôm nào vẫn nằm yên trong kho hàng, nhưng mở ra thì camera và laptop “không cánh mà bay”. Thế nên tiếng đồn về tệ nạn xã hội ở Nam Phi quả nhiên chẳng sai. Thời tiết lúc này ở đây vẫn đang rét như mùa đông Hà Nội. Mọi người lục tục lên xe và sau vài phút chiếc xe hai tư chỗ từ từ lăn bánh đưa đoàn chúng tôi vào trung tâm thành phố.

Johannesburg là thành phố lớn nhất của Cộng hòa Nam Phi, một trong bốn mươi vùng đô thị lớn nhất hành tinh, đô thị đẳng cấp thế giới duy nhất của châu Phi. Đây là trung tâm kinh tế, tài chính của cả nước, đóng góp một phần sáu tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc gia. Vùng đất cổ Johannesburg có lịch sử gần ba triệu năm, nổi tiếng với những mỏ vàng ở thị trấn Gold Reef cùng với hệ thống bảo tàng tráng lệ vào bậc nhất của Nam Phi. Johannesburg được hình thành vào năm 1868, nằm trên triền dốc cao trên 2.000 mét. Ban đầu tên thành phố là Joburg. Có nghĩa là khu lều trại, nơi tạm định cư của những công nhân khai thác vàng ở vùng đất này.

Johannesburg được ví như Thượng Hải của Trung Quốc, New York của Hoa Kỳ. Nổi bật với những tòa cao ốc, khu công nghiệp, trung tâm thương mại đồ sộ. Sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực khai khoáng và cơ khí, đem lại thịnh vượng cho đại đa số người dân nơi đây. Trải qua quá trình hình thành phát triển. Ngày nay Johannesburg trở thành một đô thị lớn lớn, hiện đại, năng động không thua kém gì các thành phố châu Âu. Du khách còn được khám phá sự hòa quyện đến kỳ diệu của nền văn hóa đa sắc tộc. Thành phố dường như không có đêm, nên cái tên “thành phố không ngủ” đã ăn sâu vào ký ức người dân nơi đây. Muôn quán bar, hộp đêm, nhà hàng hay quán cà phê ngoài trời hoạt động 24/24 giờ với âm thanh vui nhộn. Còn nếu du khách có nhu cầu mua sắm, đây thực sự là một lựa chọn lý tưởng. Những trung tâm thương mại hiện đại, sầm uất như thị trấn Sandton, Rosebank, Hyde Park, Northgate, Southgate, Eastgate... Rồi những khu chợ cuối tuần nổi tiếng như Rosebank Rooftop, Michael Mountan Organic.Johannesburgvới nét độc đáo riêng của mình, chắc chắn sẽ mang đến cho du khách giây phút cực kỳ  thú vị. Mỗi ngày, mỗi giờ ởJohannesburglà một sự khám phá đầy mới mẻ về mảnh đất năng động. Điều đó dường như sẽ không bao giờ ngừng lại trước sự say mê của bất kỳ ai đến với nơi đây.

Khách du lịch đến thăm tòa nhà hiến pháp, nơi ghi dấu một phần lịch sử đầy thăng trầm của Nam Phi, hai mươi bảy ô vuông trên cửa tòa nhà khắc những phù điêu thể hiện hai mươi bảy quyền lợi mà người da đen yêu cầu bình đẳng sau chế độ Apacthai. Phía tường ngoài là những hàng chữ “Constitution court”, có nghĩa tòa án hiến pháp bằng chín thứ tiếng cơ bản sử dụng ở quốc gia có ba thủ đô song hành này.

Ngay sau đó đoàn lên xe về thành phố du lịch “Mặt Trời”. Trên đường đi, đoàn có ghé vào thăm một cơ sở sản xuất kim cương. Cũng như các tua du lịch ở Trung Quốc, Thái Lan… du khách bị mê hoặc bởi những lời quảng cáo ngọt ngào tại các hiệu đá quý, hiệu thuốc dân tộc... Còn các hướng dẫn viên du lịch được hưởng hoa hồng, nên không đâu là không có dịch vụ này. Lúc ở ngoài mọi người bảo nhau chỉ vào xem thôi. Nhưng khi vào rồi, thấy cách tiếp thị của bạn quá tốt, nên ai cũng mua. Có người bỏ ra hàng chục ngàn đô la Mỹ mua đồ trang sức cho bản thân và các thành viên gia đình.

Khi mặt trời ngả bóng, chúng tôi đã tới khu du lịch danh tiếng của quốc gia có ba thủ đô song hành. Qua những trang báo, màn hình ti vi mọi người quá quen với hình ảnh một châu Phi nghèo đói và dịch bệnh. Tuy nhiên, khi đến đây cách nhìn của du khách sẽ thay đổi hoàn toàn. Nếu ở góc độ từ trên cao nhìn xuống, thành phố Mặt Trời như một cung điện sa hoa, lộng lẫy nằm giữa một thung lũng xanh. Với diện tích trên 1.500 héc ta, ngoài hệ thống khách sạn, sòng bạc, khu nghỉ mát cao cấp, bãi biển nhân tạo và hai sân gôn lớn. Đây là khu du lịch sinh thái lý tưởng, cách kiến trúc ấn tượng. Từ đây ra sân bay Pilanesberg có 8 ki-lô-mét, còn đến vườn quốc gia Pilanesberg có 9 ki-lô-mét và đến công viên khu bảo tồn chim thú núi có 67 ki-lô-mét. Khí hậu nơi đây giống như ở Đà Lạt - Việt Nam. Các phòng nghỉ đều được thiết kế góc cạnh, rất gần gũi với thiên nhiên. Sau ăn tối tự chọn, đoàn được thưởng thức một chương trình nghệ thuật đặc sắc Odyssey với âm nhạc và các vũ điệu bốc lửa. Còn sòng bài hoạt động suốt cả ngày lẫn đêm, được mệnh danh là Las Vegas của châu Phi.

Tờ mờ sáng hôm sau, lúc trời còn tương đối lạnh, chúng tôi được báo thức sớm  để đi tham quan khu vườn quốc gia Pilanesberg, nằm trên một vùng đất núi lửa cổ. Khu vườn này có diện tích lớn thứ tư ở Nam Phi với 50.000 héc ta. Đây là một trong những khu vườn có thể tiếp cận gần nhất với các loài thú hoang dã và có đầy đủ “Big 5”, tức năm loài động vật lớn gồm voi, tê giác, trâu, sư tử và báo. Địa hình trong vườn đa phần là những ngọn đồi thấp với những đồng cỏ, bụi cây tự nhiên. Để khám phá cuộc sống của các động vật hoang dã, được bảo vệ cẩn trọng trong khu bảo tồn thiên nhiên bằng chuyến du hành trên xe mui trần. Mỗi người được phát một khăn mỏng để chống chọi với giá lạnh, đặc biệt là các thành viên từ xứ sở nhiệt đới. Trước giờ xe lăn bánh, các thành viên trong đoàn được dặn dò rất kỹ càng về nội quy thăm vườn. Xe chạy trên đường không được dùng đèn pha, người trên xe không được nói to, huýt sáo làm ảnh hưởng đến các hoạt động của các loài thú. Tới đây tôi nhớ lại lúc vào vườn đêm (Safari) ở Singapore. Tất cả du khách đều phải di chuyển trên xe điện, không được chụp ảnh có flash, không được hò hét, cười đùa… gây sợ hãi cho thú. Con đường mà chúng tôi di chuyển ngoằn nghoèo uốn lượn theo những khu đồi hoang. Chốc chốc anh chị em xin dừng xe để chụp ảnh, chiêm ngưỡng các động vật hoang dã như tê giác, hổ, báo, sư tử, hươu cao cổ, ngựa vằn, trâu nước, chim rừng, voi, hà mã…

Cách bảo tồn thiên nhiên, các loài động vật của Nam Phi thật kỳ công. Không những vậy nó còn là điểm du lịch lý tưởng cho du khách thập phương từ khắp nơi trên thế giới đổ về. Hồi còn học phổ thông, tôi được đọc cuốn “Thế giới đó đây”, có bài viết về động vật hoang dã Nam Phi rất hay, đến đây tôi mới tận mắt chứng kiến các loài động vật đó. Đi hết khu có núi đồi, rồi đến khu bằng phẳng như nương rẫy của đồng bào dân tộc nước ta. Tại đây có nhiều loại muông thú rất lạ, chúng đi thành từng đàn, rất dạn dĩ. Vào những năm 80 thế kỷ trước, Nam Phi mang về hơn sáu ngàn loài thú hoang dã từ khắp mọi nơi và khởi tạo cho chúng một môi trường sống. Được biết, công tác bảo vệ nơi đây cũng như các khu bảo tồn thiên nhiên khác khá vất vả. Nạn bắn giết tê giác, hươu nai của các nhóm buôn lậu từ các nước lân cận có trang bị vũ khí thường xuyên xảy ra… Khi trời sáng hẳn thì cũng là lúc chúng tôi kết thúc cuộc thăm vườn quốc gia này.

Muốn đến tìm hiểu văn hóa, đất nước con người vùng đất châu Phi, chắc chắn du khách phải đến Nam Phi. Vì Nam Phi là một nước phát triển nhất châu lục, có nhiều di tích lịch sử, nhiều danh lam thắng cảnh đẹp nhất, đồng thời là cửa ngõ vào lục địa đen này. Với bờ biển dài 2798 ki-lô-mét, có rất nhiều bãi biển đẹp, “Ngợp tràn nắng gió”, có thể làm hài lòng tất cả các quý khách yêu thích môn nghệ thuật dưới nước và tắm nắng. Diện tích Nam Phi gấp gần bốn lần nước ta, nhưng dân số bằng nửa Việt Nam, với 17 ngôn ngữ, tiếng Anh là tiếng giao dịch chính. Nam Phi có phía bắc và một phần phía đông giáp biên giới với Nammibia, Boswana, Zimbabwe, Mozambic, Swaziland và bao quanh toàn bộ Vương quốc Lesotho. Quốc gia này là thành viên khối thịnh vượng chung của Anh Quốc và đại đa số người dân theo Thiên chúa giáo.

Tôi nhớ lại thời Liên Xô trước đây, Cộng hòa tự trị Nagorno – Karabak thuộc Armenia nằm trong lòng lãnh thổ Cộng hòa Azerbaijan, suốt bao năm lục đục, sau đó muốn tách ra độc lập mà đến nay vẫn chưa được. Còn khi đến đây tôi mới hiểu thêm về quốc gia có ba thủ đô song hành, hành pháp Pretoria, lập pháp Cape Town và tư pháp Bloemfotein. Rồi trong lãnh thổ Nam Phi lại có quốc gia nhỏ khác là Vương quốc Lesotho nhưng họ vẫn thuận hòa chung sống với nhau, đó mới là tiêu biểu nền văn hóa đa sắc tộc mà duy nhất trên hành tinh này chỉ có ở Nam Phi.

            Khi mặt trời đã ngả bóng, theo lịch trình đoàn trở về Pretoria. Đây là thủ đô hành pháp của Nam Phi, được thành lập vào năm 1855, có diện tích 1.644 ki-lô-mét vuông với trên hai triệu người. Thành phố này nằm hai bên bờ sông Apies thơ mộng và trải dài đến tận dãy núi Magaliesberg, được quy hoạch một cách bài bản. Các phố như ô bàn cờ, các tòa nhà chọc trời bao quanh quảng trường trung tâm, đường sá thoáng đãng, có nhiều công viên lớn và các vườn thực vật trong nội đô. Ở khu phố cổ còn nhiều toà nhà cổ từ thế kỷ XIIX, du khách dễ dàng bắt gặp lối kiến trúc Anh Quốc trong các tòa nhà nơi đây. Những dãy nhà màu vàng, nâu đất được xây dựng bằng gạch nung theo lối kiến trúc kiên cố và nhiều cửa sổ, tạo cho Pretoria dáng dấp thâm trầm của một thành phố châu Âu ngay tại Nam Phi.

Du khách thập phương thực sự được thư dãn khi lang thang trên những con đường thoáng rộng, dưới những tán cây xanh với hương thơm dịu ngọt của phượng tím Jacaranda. Đặc biệt nếu đến đây vào cuối đông hay đầu xuân, ngút ngàn Jacaranda trổ một màu tím biếc. Du khách cảm nhận được một không gian lãng mạn, đẹp đến nao lòng. Loài hoa này có nguồn gốc từ Nam Mỹ và đã được trồng ở Pretoria hơn 100 năm trước. Hiện thành phố có hơn 70.000 cây Jacaranda, đã trang điểm cho thành phố trở lên lộng lẫy và mỗi khi nhắc đến Pretoria người ta lại nhớ về loài hoa tím. Tới đây du khách còn được đắm chìm trong vườn bách thảo, vườn chim rất đa dạng và kỳ thú.

Khi đến Pretoria du khách được chiêm ngưỡng toà nhà Chính phủ đẹp nhất thế giới hiện nay, nó được toạ lạc trên đồi Meintjies Kop, xây bằng đá sa thạch do kiến trúc sư Sir Herbert Baker thiết kế theo phong cách Anh Quốc. Chiều dài của tòa nhà 275 mét, hình bán nguyệt với hai cánh mở rộng ra hai bên. Cánh phía đông, phía tây được giới thiệu bằng hai ngôn ngữ: tiếng Anh và tiếng Nam Phi gốc Hà Lan (Afrikaans). Tòa nhà này là một kiệt tác kiến trúc của Nam Phi và là đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc thế giới. Xung quanh tòa nhà, những khu vườn bậc thang xanh mướt với rất nhiều loài thực vật bản địa. Các tác phẩm điêu khắc sống động và một hội trường lớn có sức chứa khoảng 9000 người. Lúc màn đêm buông xuống, toà nhà càng lung linh huyền ảo như một lâu đài trong chuyện cổ tích.

Sáng ngày hôm sau đoàn đến thăm và hội đàm với Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi. Tham gia buổi tiếp xúc có Đại sứ Bùi Đình Thi cùng nhiều cán bộ khác của sứ quán, thương vụ Việt Nam tại Nam Phi. Được biết khu nhà Đại sứ quán nằm trong nội đô thủ đô Pretoria rất thoáng đãng, mát mẻ, do Bộ Ngoại giao Việt Nam bỏ ra hơn một triệu đô mua cách đây mấy năm. Giờ thì khu nhà này trị giá tăng gấp nhiều lần. Làm việc tại đây có trên chục cán bộ công nhân viên, nhưng phải bao quát cả mấy nước lân cận nữa, nên công việc khá bận rộn. Khi Đại sứ Bùi Đình Thi xuất hiện, tôi thấy quen quen. Hỏi ra mới biết, trước anh học ở Học viện Ngoại giao Matxcơva, sau đó công tác tại Đại sứ quán Việt Nam tại Matxcơva. Thế là hai chúng tôi đủ các chuyện hỏi thăm và làm quen với nhau. Rồi vị cán bộ thượng vụ cũng học tại Nga về. Tôi nói đùa, lãnh đạo ngoại giao của Việt Nam tại Nam Phi toàn học Nga cả. Kết thúc buổi tiếp xúc, đoàn ra tiền sảnh chụp ảnh kỷ niệm với lãnh đạo sứ quán. Sau đó đoàn rời sứ quán đi tham quan thành phố. Tại thủ đô Nam Phi chúng tôi thấy những chiếc cần cẩu lớn đang hối hả quay lượn phục vụ cho việc xây dựng sân vận động trung tâm và nhiều biểu ngữ, tranh cổ động, áp phích quảng cáo cho Wold cup 2010.

Trên đường tới sân bay để về Cape Town, đoàn được thăm Đài Tưởng niệm Cuộc chiến tranh giữa các bộ tộc Zulus và Voortrekker năm 1838, nằm ở phía bắc Nam Phi trong một khu bảo tồn thiên nhiên của thành phố Pretoria. Đài tưởng niệm Voortrekker là một trong số mười điểm tham quan hấp dẫn nhất đối với những người đam mê lịch sử văn hóa của vùng đất châu Phi. Mặt chính của đài tưởng niệm là Hall of Heroes được trang trí bằng hoa văn theo phong cách của Italia. Đài tưởng niệm Voortrekker Monument được xây dựng để kỷ niệm người mở đường cho châu Phi và lịch sử của tiếng Nam Phi gốc Hà Lan. Mỗi năm công trình này đã thu hút khoảng trên hai trăm ngàn lượt khách đến tham quan và tìm hiểu.
Thu 2007