MÙA THU VÀNG PARIS

MÙA THU VÀNG PARIS

(Bút kí của TNT) 

I- NGỠ NGÀNG PARIS 

Trời đã sang thu gần một tháng, nhưng thời tiết năm nay còn khá nóng nực. Miền Bắc nước ta vừa chịu ảnh hưởng của hai cơn bão liên tiếp. Hôm nay một ngày trung tuần tháng 9, vạt nắng hanh hao theo chúng tôi dọc quốc lộ tới sân bay Nội Bài. Đoàn Việt Nam lên đường tham dự khóa học ngắn hạn Mini – MBA 2009 tại Viện Quản lý Quốc tế IIM – CNAM, Cộng hòa Pháp. Từ sân bay Nội Bài mấy anh em miền Bắc đáp máy bay tới Băng Cốc – Vương quốc Thái Lan. Kết hợp với mấy anh em miền Nam từ thành phố Hồ Chí Minh tới, chờ cùng một chuyến sang Paris, Thủ đô Cộng hòa Pháp. Tôi đã qua Băng Cốc cách đây mấy năm, nay nhìn lại thấy sự thay da đổi thịt nhanh chóng của bộ mặt nước Xiêm. Mặc dù tình hình chính trị Thái Lan mấy năm trở lại đây diễn biến phức tạp, nhưng Thái Lan vẫn đi trước Việt Nam hàng chục năm về nhiều mặt, như cơ sở hạ tầng, kinh tế, văn hóa giáo dục, thể thao và thu nhập bình quân đầu người. Thái Lan là đất nước từ khá lâu không có chiến tranh. Du lịch phát triển. Sân bay quốc tế mới Băng Cốc là một sân bay tầm cỡ của châu Á và thế giới. Chúng tôi tiếp tục được nối chuyến bay số TG 930 đi Paris vào lúc 0 giờ 30 phút sáng chủ nhật.

Qua một chặng đường khoảng hơn 14 tiếng bay liên tục, nếu ai chưa đi máy bay bao giờ thì cảm thấy rất hơi bị mỏi mệt, đặc biệt là các chuyến bay xa. Đối với tôi thì cũng không phải là quen, nhưng đi nhiều nên cũng đỡ hơn. Các hãng hàng không bố trí thời gian bay rất khoa học. Nửa đêm từ Băng Cốc và thông thường vào sáng sớm hôm sau là tới Paris. Khi máy bay hạ cánh xuống sân bay quốc tế Thủ đô Cộng hòa Pháp, nhìn ra phía xa thành phố vẫn còn lung linh ánh điện muôn sắc màu. Làm các thủ tục xong và ra cổng sân bay thì trời sáng hẳn. Phía bạn đã đem xe và cán bộ ra đón đoàn. Hướng dẫn viên du lịch là một người Pháp gốc Hoa luống tuổi. Bằng một giọng nói miền Nam lơ lớ, nhưng anh em chúng tôi đều suy luận ra cả. Anh giới thiệu khá chi tiết về nước Pháp và Thủ đô Paris hào hoa diễm lệ.

Cộng hòa Pháp, quốc gia nằm ở Tây Âu, có một số lãnh hải nằm rải rác ở các lục địa khác. Pháp có biên giới với Bỉ, Luxembourg, Đức, Thuỵ Sĩ, Ý, Monaco, Andorra và Tây Ban Nha. Một số lãnh thổ hải ngoại của Pháp có chung biên giới trên bộ với Brasil, Suriname và Antilles Hà Lan. Pháp còn được nối với Anh Quốc qua đường hầm eo biển Măng sơ. Là một quốc gia công nghiệp, có nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới. Diện tích gấp đôi Việt Nam nhưng dân số có trên 63 triệu người. Đời sống dân sinh khá cao và ngôn ngữ chủ yếu là tiếng Pháp. Cộng hòa Pháp là một trong những quốc gia sáng lập ra Liên minh châu Âu, là thành viên sáng lập tổ chức NATO và Liên hợp quốc. Đồng thời là một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, một trong bảy quốc gia trên thế giới được công nhận có vũ khí hạt nhân... Pháp là một trong những quốc gia đa dạng dân tộc nhất thế giới. Gần nửa dân số có nguồn gốc từ nước ngoài. Pháp cũng là nơi có điểm cao nhất Châu Âu, núi Mont-Blanc cao 4.810 mét và điểm thấp nhất Châu Âu, đồng bằng Rhone âm 5 mét so với mực nước biển.

          Còn Paris hiện ra như một bức tranh hùng vĩ. Thành phố nằm phía Bắc nước Pháp, được xây dựng bên hai bên bờ sông Seine với những cung điện Hoàng gia, tu viện, nhà thờ… nguy nga tráng lệ. Đây còn là nơi đặt trụ sở chính của các tổ chức quốc tế như OECD, UNESCO... Với những hoạt động đa dạng về tài chính, thương mại, chính trị, du lịch đã khiến Paris trở thành một trong những trung tâm trung chuyển lớn nhất thế giới và được coi như một trong bốn “thành phố toàn cầu” cùng với New York, London, Tokyo. Dân số nội đô có trên 2 triệu người. Nếu tính cả ngoại ô lên tới trên 12 triệu người, đứng thứ 3 Châu Âu, sau Matxcơva và Luân Đôn.

     Từ sân bay quốc tế Paris vào thành phố cũng gần thôi, nếu đi đi tàu điện ngầm mất khoảng gần nửa tiếng đồng hồ. Còn đi ô tô thì lâu hơn một chút. Chiếc xe chở anh em chúng tôi vẫn ung dung trên hành trình về phía Tây thành phố. Con đường huyết mạch nối sân bay với Paris là đại lộ Hoàng Thành khá lớn, đường một chiều có dải phân cách cứng, mỗi bên 4 làn xe. Trên xe người hướng dẫn viên với khả năng tiếng Việt còn hạn chế, rất nhiệt tình giới thiệu cho đoàn từng con phố, điểm nhấn tại miền đất này. Mọi lái xe rất tuân thủ luật lệ, còn việc quản lý giao thông của thành phố bằng hệ thống camera. Nếu xe chạy quá tốc độ thì hai ngày sau có giấy báo phạt tới tận nhà với một lần là 100 Euro và bị trừ điểm bằng lái.

II- PARIS, THÀNH PHỐ CỦA NHỮNG DI SẢN THẾ GIỚI

Chẳng mấy chốc xe đưa chúng tôi tới Khải hoàn môn. Đây là một cổng chào chiến thắng do Naponeong xây dựng từ năm 1804 tại quảng trường Charles de Gaulle, đến 1836 dưới thời Louis Philippe mới hoàn thành. Khải hoàn môn là địa điểm tổ chức lễ hội hay ăn mừng các sự kiện thể thao lớn. Đến nơi, mọi người mới ngỡ ngàng vì vẻ đẹp hoành tráng của công trình văn hóa nổi tiếng này. Với chiều cao 50m, bề ngang 45m, lối kiến trúc vuông hòm sắc cạnh, được trang trí nhiều bức phù điêu và khắc tên các nhân vật nổi tiếng trong giai đoạn cách mạng và Đế chế. Có 4 tác phẩm điêu khắc lớn nhất được trang trí tại mặt trước nhìn ra phía đại lộ Champs Elysees: Xuất quân 1792, Khải hoàn 1810, phía Grande - Armee có 2 bức Kháng chiến 1814, Hòa bình 1815. Mặt phía trong bốn chân của Khải hoàn môn được trang trí bởi các bức phù điêu miêu tả những trận đánh nổi tiếng thời cách mạng và Đế chế. Ngoài ra bề mặt Khải hoàn môn còn có nhiều bức phù điêu khác. Sau chiến tranh thế giới lần thứ I, tầng ngầm Khải hoàn môn khánh thành đài liệt sĩ vô danh với dòng chữ “Nơi yên nghỉ của người lính Pháp hi sinh cho Tổ quốc 1914 - 1918”. Chúng tôi được dừng ở đây khoảng 30 phút để chiêm ngưỡng, chụp ảnh, quay camera và thăm viếng công trình này.

    Tại Paris còn có một cổng chào chiến thắng khác khá nổi tiếng đó là Khải hoàn môn Carrousel, nằm giữa bảo tàng Louvre và vườn Tuileries, cạnh sông Seine thuộc quận 1 ngay trung tâm thành phố. Khải hoàn môn Carrousel cùng với tập hợp các công trình hai bên sông Seine được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 1990. Công trình ngợi ca chiến thắng ở Austerlitz trong chiến dịch 1805. Xây dựng trong thời gian từ năm 1807 tới 1809, công trình được hai kiến trúc sư Charles Percier và Pierre – Francois - Leonard Fontaine thiết kế, lấy cảm hứng từ Khải hoàn môn Constantine ở Roma.

Đoàn lại tiếp tục cuộc hành trình thăm quan Thủ đô Paris. Tôi đã ở Liên Xô nhiều năm và qua một số quốc gia Đông Âu. Khi qua các nước Tây Âu, thấy phần lớn quy hoạch thành phố không thông thoáng như các nước Đông Âu. Dải cây xanh ít, rất tiết kiệm đất. Rồi khi qua Trung Quốc tôi thấy quy hoạch Hà Nội bị ảnh hưởng của mấy tỉnh miền Nam Trung Hoa. Nhưng khi sang Paris tôi thấy qui hoạch đô thị Hà Nội bị ảnh hưởng lớn của văn hóa Pháp. Đường phố cổ khá chật chội, nhiều cửa hàng cửa hiệu mặt đường. Nhiều quán ăn, quán café lấn cả ra vỉa hè, khách hàng ăn uống nhâm nhi bình thản như ở Việt Nam, chứ các nước Đông Âu không bao giờ có vậy.

          Tiếp tục chúng tôi về quảng trường Concorde, một trong 10 quảng trường nổi tiếng nhất thế giới. Tại đây tập hợp nhiều di tích lịch sử và nhiều công trình văn hóa bậc nhất nước Pháp. Quảng trường Concorde  khởi công xây dựng vào năm 1748 theo đồ án của kiến trúc sư Ange Jacques Gabriel đến 1772 hoàn thành. Bên cạnh là tòa nhà quốc hội rất hoành tráng. Thấy dòng người xếp hàng rồng rắn nối đuôi nhau, hỏi ra mới biết người dân xếp hàng chờ vào thăm quan. Kế bên là khách sạn 5 sao sang trọng Crillon với lối kiến trúc cổ điển tiêu biểu cho thế kỉ 18. Phía trung tâm quảng trường là hai đài phun nước với kĩ thuật chạm trổ tinh xảo. Phía trên đài có gắn các bức tượng thủy thần, nhằm tôn vinh những tiến bộ của Pháp trong việc phát triển ngành giao thông đường thủy. Trong quảng trường có một di tích lịch sử quan trọng hơn cả đó là cột tháp Ai Cập. Bốn góc đều có tạc chữ tượng hình mạ vàng, chóp nhọn được dát vàng sáng loáng. Đây là ‘‘vật kỉ niệm’’ mà Ai Cập đã tặng cho Pháp vào năm 1831. Sau hơn hai năm vận chuyển bằng đường bộ và đường thủy, cuối cùng đến tháng 10 năm 1836 cột tháp đá được dựng lên.

Tiếp theo đó, chúng tôi đi bộ sang công viên Tuileries chờ xe tới. Trong công viên đã rợp lá vàng khô, gợi nhớ cho mọi người về một mùa thu châu Âu. Thủ đô Paris không nhiều diện tích dành cho cây xanh, nên đến đây được đắm mình trong công viên có gì còn lí thú hơn. Ngay sau đó chiếc xe ca dẫn chúng tôi tiếp tục cuộc thăm quan từ quận 8 sang quận 7. Khi sang bên kia sông là cầu Alexander III. Đây là cây cầu đẹp, lộng lẫy nhất Paris, được hoàn thành vào năm 1900 đúng thời gian diễn ra hội chợ quốc tế. Đây là món quà của Hoàng đế Nga Alexandra III giành cho Pháp. Cầu có những cột đèn nhiều ngọn và điêu khắc cầu kỳ như thiên thần, ngựa có cánh, nữ thần sông núi được mạ vàng rực rỡ.

          Sang bên này cầu Alexander III, chúng tôi được dừng trước vườn hoa để chụp ảnh lưu niệm và chiêm ngưỡng điện Invalides. Đây là một công trình nổi tiếng của thành phố Paris. Được vua Louis XIV cho xây dựng vào cuối thế kỷ 17. Mục đích ban đầu của Invaldes làm bệnh viện cho các thương bệnh binh quân đội Hoàng gia. Ngày nay, Invalides tiếp tục duy trì một phần nhỏ chức năng chữa trị cho quân nhân. Còn phần lớn dành cho bảo tàng vũ khí và làm nơi an nghỉ cho Hoàng đế Napoléon Bonaparte cùng nhiều nhân vật nổi tiếng khác như Vauban, Turenne, Napoléon II, những chỉ huy mặt trận trong chiến tranh thế giới lần I, II… Bên trong điện và bên ngoài phía Bắc được trang trí các khẩu thần công cổ. Kiến trúc của điện Invalides đã trở thành hình mẫu cho một số công trình nổi tiếng khác, như điện Capitol và Tòa thị chính San Francisco ở Hoa Kì…

                                                               .

                        Nơi yên nghỉ Hoàng Đế Napoléon Bonaparte

          Sáng ngày thứ 2 chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình tới Tòa thị chính Paris, nơi làm việc của cơ quan chính quyền thành phố. Với diện tích 30.000 m², chiều dài 110 m và chiều rộng 85 m, bên trong tòa thị chính có hai sân vuông rộng. Công trình này rất nguy nga đồ sộ, kiến trúc theo phong cách nghệ thuật phục hưng. Đây là một công trình có từ hàng mấy trăm năm và trải qua bao thăng trầm, duy tu sửa chữa, kể cả xây dựng lại. Nay vẫn như một lâu đài, một điểm nhấn lịch sử quan trọng. Ngay sau đó chúng tôi quốc bộ sang thăm một di tích lịch sử nổi tiếng, đó là nhà thờ Đức Bà. Đây là giáo đường Công giáo La Mã nổi tiếng nhất sau nhà thờ Thánh Phêrô Roma và là một biểu tượng không thể thiếu của Thủ đô Paris hoa lệ. Người hướng dẫn viên thuật lại việc hình thành và xây dựng công trình tiêu biểu này rất hấp dẫn.

Nhà thờ Đức Bà là một nhà thờ Thiên Chúa giáo tiêu biểu cho phong cách kiến trúc gothic trên đảo Ile de la nằm sát sông Seine tại Paris với chiều cao 69m. Việc xây dựng tòa nhà nổi tiếng này gồm bốn giai đoạn chính, bắt đầu từ năm 1163 và đến năm 1350 chính thức mới xong. Buổi sáng chúng tôi đến, không khí còn hơi sương, nhưng đã thấy đông nghịt người dân từ khắp nơi đổ về đủ các màu da, đủ các thứ tiếng. Đứng phía trước nhà thờ ta hình dung ra mặt tiền tòa nhà này được bố trí bằng các bức phù điêu cầu kỳ, nhưng mang đầy tính nghệ thuật, nhìn mỏi mắt không chán. Quảng trường của nhà thờ được nát bằng đá xanh kích cỡ 10cm x 15cm. Đặc biệt phía trước nhà thờ còn có một bản đồ vòng tròn phong thủy. Đây coi như là trung tâm của trái đất. Từ vị trí này đến bất cứ một thành phố nổi tiếng nào trên thế giới có thể biết quãng đường là bao nhiêu. Ví dụ, từ tâm vòng tròn đến thành phố Hồ Chí Minh là 6905km,…

Chúng tôi xếp hàng vào cổng phía phải của nhà thờ để thăm bên trong tòa nhà. Hôm nay là sáng thứ 2 buổi lễ cầu nguyện đang diễn ra trang nghiêm. Phía trên người Cha đạo mặc bộ cánh màu xanh ngọc đang giảng giải kinh thánh, từng hàng con chiên ngồi ở ghế băng phía dưới ngoan ngoãn cầu theo. Ngước nhìn phía trên nhà thờ ta thấy các khối bằng đá tuyệt tác liên kết với nhau tạo nên một công trình có một không hai trên thế giới này. Càng khâm phục nước Pháp đã để lại cho thế hệ sau một di sản hoành tráng, độc đáo. Hai bên cánh gà tòa nhà được trang trí các bức điêu khắc rất đẹp và rất nhiều ngọn nến nhỏ được thắp sáng. Bên phải là lăng mộ của Cha đạo, những người có công lớn trong việc xây dựng nhà thờ. Thời gian có hạn, chúng tôi đi quanh trong tòa nhà một vòng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc, cách sinh hoạt của giáo dân… và còn phải ra tiếp tục cuộc hành trình thăm các địa điểm khác.

     Chiếc xe ca đưa anh em chúng tôi về khu vực Tháp Eiffel để chiêm ngưỡng, chụp ảnh với công trình nổi tiếng này. Có lẽ không ai đến Paris lại không đến thăm tháp Eiffel. Một công trình kiến trúc bằng sắt thép nằm trên công viên Champ de Mars, cạnh sông Seine. Do Gustave Eiffel cùng các đồng nghiệp xây dựng nhân dịp triển lãm thế giới năm 1889 và kỷ niệm 100 năm cách mạng Cộng hòa Pháp. Chiều cao thiết kế công trình là 300 mét, nhưng cộng với ăng ten trên đỉnh, nên tháp Eiffel cao tới 324 mét. Từ lúc khánh thành năm 1889, tháp Eiffel là công trình cao nhất thế giới và giữ vững vị trí này trong suốt hơn 40 năm sau. Kể từ khi đó, bên cạnh chức năng du lịch, tháp Eiffel còn được sử dụng cho các mục đích khoa học. Ngày nay, tháp tiếp tục là một trạm phát sóng truyền thanh, truyền hình cho cả vùng đô thị Paris. Trở thành biểu tượng của "Kinh đô ánh sáng", tháp Eiffel là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng nhất thế giới. Từ khi khánh thành cho tới năm 2007, tháp đã có hơn 236 triệu lượt khách đến thăm. Riêng năm 2007, tháp Eiffel đã đón tiếp gần 7 triệu du khách, giữ vị trí công trình thu phí thu hút nhất trên thế giới.

Ngay sau đó chúng tôi vào khu vực chân tháp xếp hàng để đi thang máy lên trên tháp. Còn người nào thích leo bộ thì 1671 bậc cầu thang sắt sẽ dẫn du khách tới tầng 2, thầng 3 để chiêm ngưỡng, mất khoảng 40 phút. Bốn chân tháp sừng sững cắm xuống mảnh đất có diện tích 10.282 m². Hôm nay là ngày làm việc nhưng chúng tôi cũng đợi mất khoảng hơn nửa tiếng mới lên được trên. Trông bề ngoài kết cấu bằng sắt thép với hơn 10.100 tấn, nhưng cách kết cấu, bố trí các dầm khung chịu lực rất hài hòa, quyến rũ. Khi lên tầng 2 rồi tầng 3 của tháp, du khách ngắm nhìn toàn cảnh Paris thật là tuyệt. Quy hoạch thành phố quy củ, từng khu cây xanh được trang điểm trong những khu phố cổ. Còn khu cao ốc, được xây dựng tại các khu đô thị mới. Những con sông được bố trí xen kẽ trong lòng thành phố, trông rất bắt mắt. Nó là nguồn cung cấp nước, làm mát cho thành phố và cho các phương tiện vận tải thủy hoạt động. Trên các tầng của tháp, nhiều đồ lưu niệm được bày bán, nhưng giá cả hơi mắc so với ở trong thành phố. Nhưng mẫu mã đa dạng hơn, chất lượng tốt hơn. Nếu đến đây vào ban đêm thì còn tuyệt làm sao. Vì Paris về đêm muôn sắc mầu, lung linh và huyền ảo.

Tiếp theo chúng tôi ra bến tàu mua vé du ngoạn sông Sein. Chiêm ngưỡng con sông in màu trời thu trong vắt, soi bóng những hàng cổ thụ, kỳ quan thiên nhiên thế giới dọc hai bên. Cứ 15 – 20 phút lại có một con tàu rời bến. Đây là một loại tàu du lịch cỡ trên 100 hành khách, được trang bị ghế nhựa composit. Du khách có cảm giác như đi xem ca nhạc trên tàu. Chiếc tàu thủy bắt đầu khởi động, rồi vượt qua hơn 20 cái cầu bắc trên sông và quay đầu trở về bến cũ, cũng là lúc kết thúc hành trình. Mỗi một cây cầu như một công trình nghệ thuật đặc sắc, không cái cầu nào giống cái nào. Ngay cả những con tàu chạy trên sông thì cũng không con tàu nào giống nhau. Mới 17 giờ mà các tàu đã bật đèn trang trí trông rất lạ. Hai bên sông là những tòa nhà xây theo kiến trúc Pháp, những công trình xây dựng rất đẹp, trông như những lâu đài. Ngay trên sông này ta bắt gặp tượng Nữ thần tự do giống hoàn toàn phiên bản ở Manhattan – New York, nhưng kích thước nhỏ hơn.

Sau tăng du lịch trên sông đoàn đi ăn tối, một số anh em về khách sạn còn mấy người ở lại xem ca múa nhạc tại gần Khải hoàn môn. Vì thời gian còn sớm chúng tôi có nán lại bên đường xem một vài tiết mục múa tự do của người da đen. Họ trổ tài nhảy múa, rồi làm xiếc nữa rất điêu nghệ. Gần 20 giờ rạp mới cho vào, tất cả các máy quay, máy chụp hình đều bị cấm. Tại rạp có phục vụ bia tại chỗ. Mấy anh em chúng tôi chưa xem ca múa nhạc kiểu này bao giờ, nên rất tò mò với giá vé là 100 Euro. Chương trình biểu diễn, trình bày những điệu múa gần giống như ba lê, nhưng có tích cổ. Diễn viên ăn mặc hở hang, nhưng không phải luy 100%, rất nghệ thuật. Buổi biểu diễn nghệ thuật tạp kĩ này làm cho du khách tận hưởng những giây phút thoải mái nhất sau một ngày lao động căng thẳng. Sau kết thúc buổi biểu diễn, chúng tôi ra tàu điện ngầm về khách sạn. Cũng giống như ở Nga, bến tàu điện ngầm có chữ Metro, giá vé ở đây 1.6Euro/người. So với các phương tiện khác thì tàu điện ngầm vẫn là biện pháp tối ưu nhất và rẻ nhất. Hệ thống tàu điện ngầm của Pháp có từ năm 1900, sau Anh Quốc và Mỹ. Hiện có 16 tuyến, 298 bến với tổng chiều dài 214 km, đứng thứ 7 thế giới. Các nhà ga tàu điện ngầm tương đối đẹp và thoáng. Chả mấy chốc chúng tôi đã có mặt tại khách sạn.

          Khi vào khu phố cổ Paris, hầu như mặt đường các con phố được nát đá từ những thế kỷ trước với kích thước khoảng 10 x 15cm. Những dãy nhà văn phòng, biệt thự, “chung cư” 4 – 5 tầng, đan xen những công trình văn hóa được nối dài liên tiếp với vẻ đẹp mê hồn, bởi kiểu kiến trúc rất Pháp. Những mái ngói xám dốc đứng, lô nhô hàng ống thông hơi. Những hoa văn uyển chuyển của cửa sổ, ban công, cửa chính… tạo nên nét kiến trúc đẹp, gây ấn tượng mạnh cho du khách. Chúng tôi đến đây vào trung tuần tháng chín. Sắc màu mùa thu Paris không mạnh mẽ như ở Nga, bầu trời trong veo với những tia nắng vàng ngơ ngác, dưới vòm cây lác đác những lá vàng nâu tạo nên một nét thu riêng. Và, đường phố Paris dùng đá xanh làm vật liệu chính, tạo nên một gam màu riêng biệt. Các công trình được tôn tạo, duy tu, bảo dưỡng rất chỉn chu, bề ngoài vẫn giữ nguyên được kiến trúc cổ. Mỗi một ngôi nhà như một bông hoa đẹp, mỗi khu phố như một vườn hoa đẹp làm cả Paris như một rừng hoa đẹp mê hồn.

          Tiếp theo chúng tôi được đi thăm quan nhà thờ Thánh Tâm trầm tư nằm trên đồi Montmartre thơ mộng thuộc quận 18 phía Bắc thành phố Paris được xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Từ ngoài chỗ đỗ xe du khách men theo con ngõ nhỏ lát đá uốn lượn, rồi qua những bậc thang đến lưng đồi ta thấy những nghệ sĩ đường phố biểu diễn với những bài dân ca vui nhộn, những điệu múa dân tộc điêu nghệ làm hút hồn du khách. Tôi thích nhất là những bạn thanh niên da màu rất tinh xảo trong các điệu múa của thổ dân mà có lẽ không phải chỉ ở đây mới có, đêm hôm trước đoàn chúng tôi đi xem phần ca nhạc kịch nghệ thuật ở gần Khải Hoàn Môn đã được chứng kiến cảnh biểu diễn này rồi ngay tại vỉa hè cạnh rạp hát. Tiếp tục cuộc hành trình du khách có thể mua vé lên bằng hệ thống cáp kéo hoặc quốc bộ theo các bậc thang đến nhà thờ. Men theo con đường nhỏ khu vực phía trái du khách bị hấp dẫn bởi những quầy bán lưu niệm, món ăn truyền thống và khu vực của các họa sĩ đã tồn tại hàng thế kỷ. Nhiều họa sĩ nổi tiếng trước kia cũng vẽ tranh tại khu vực này. Nếu bạn có thời gian ngồi lại với dăm phút bạn có được bức họa chân dung với giá khoảng 30 – 50 euro, đây là điểm sinh hoạt văn hóa lâu đời của Paris. Sau đó chúng tôi ra thăm nhà thờ nổi tiếng này. Đứng trước quảng trường nhà thờ qua kính viễn vọng ta có thể ngắm nhìn hầu hết thành phố Paris như Khải Hoàn Môn, tháp Eiffel, nhà thờ Đức Bà và phía xa là những tòa nhà cao tầng ngoại ô Paris. Mặt bằng nhà thờ Thánh Tâm mang hình chữ thập lớn. Vòm chính nhà nhờ cao 55 mét, đường kính 16 mét, đỉnh cao 83 mét. Phía bên trong, hậu cung nhà thờ rộng 475 m², trang trí theo phong cách La Mã - Byzance. Các mảnh kính màu được trang trí từ năm 1903 tới năm 1920. Nhưng năm 1944, trong Thế chiến thứ hai, các cuộc ném bom làm vỡ các cửa kính và tới năm 1946 được thực hiện lại. Tháp chuông của nhà thờ còn có quả chuông mang tên Savoyarde, lớn nhất nước Pháp, nặng 18 tấn, đường kính 3m.