CON ĐƯỜNG ĐÃ CHỌN

CON ĐƯỜNG ĐÃ CHỌN

                                                           Truyện ngắn của Nguyễn Anh Đào

         Sáng nay cả nhà Hoa dậy rất sớm, mọi thứ hoa quả, quà bánh… Hoa đã chuẩn bị từ chiều hôm trước, nhưng cha Hoa vẫn bắt Hoa kiểm tra lại lần cuối xem có thiếu thứ gì không. Hai thằng Tuấn, Tú con trai Hoa cũng đã dậy rửa mặt đánh răng, tiếng còi xe tắcxi kêu ngoài cổng, cha, con, ông cháu lễ mễ bê các thứ ra xe. Cứ vào dịp ngày này tháng này là cha và Hoa lại về quê chú Bốn để giỗ chú Bốn.

            Nắng mùa thu vàng như mật ong, gió thu thổi nhè nhẹ, bầu trời quang đãng. Hai bên con đường nhựa phẳng lỳ là cánh đồng lúa trải rộng mênh mông về tận phía chân trời, lúa đã bắt đầu sậm hạt, tiếng đàn chim sẻ đồng kêu ríu rít gọi bầy, đâu đó tiếng con chim gáy gọi bạn tình thao thiết, làng quê thật tĩnh lặng thanh bình.

           Xe vừa dừng lại trước cổng nhà chú Bốn. Hoa đã thấy ông anh cả  chú Bốn cùng với các ông, các bà, các cháu của chú Bốn ra đón cha con Hoa. Cha Hoa bước chân vào trong nhà chào hỏi mọi người, ông đặt hoa quả lên ban thờ, rút nén hương, bật lửa châm hương, cha vái ba vái trước di ảnh của chú Bốn, đôi mắt ông ngân ngấn lệ. Hoa và hai thằng con cũng đến bên ban thờ vái ba vái như cha. Vái xong cha đi thăm hỏi mọi người trong gia đình chú Bốn, rồi ông ngồi vào bàn uống nước, nói chuyện với người anh cả của chú Bốn. Hoa xuống bếp cùng con cháu chú Bốn làm cơm giỗ chú. Hai thằng Tuấn, Tú như con chim sổ lồng chúng nhanh chóng làm quen với mấy đứa trẻ, chạy nhảy nô đùa ầm ĩ…

                                                                ***

                   Chú Bốn không phải là chú ruột của Hoa, chú là đồng đội của cha Hoa ngày còn ở chiến trường. Hoa được cha kể lại rằng, cha Hoa với chú Bốn học cùng khoa sử của trường Đại học Sư phạm, cha hơn chú Bốn một hai tuổi. Tốt nghiệp cả hai cùng với bao sinh viên khác nhập ngũ cha và chú Bốn ở cùng với nhau trong một tiểu đội bộ binh, mà cha là tiểu đội trưởng. Những năm tháng ở chiến trường thật sự là ác liệt, gian khổ không có bút mực nào tả hết, nhưng cha và đồng đội vẫn chiến đấu ngoan cường, không ai chịu lùi bước trước khó khăn nguy hiểm. Họ nhường cơm, sẻ áo, nhường nhau từng viên thuốc nhỏ, những kỷ niệm ấy không bao giờ phai nhạt trong tâm trí của cha và bao nhiêu đồng đội của ông. Trong chiến đấu không ai sợ hy sinh, họ nhận về mình phần thiệt thòi nhất, chính vì thế  mà chú Bốn đã hy sinh thay cho cha. Chả là trong một trận đanh ở núi rừng Tây Nguyên, bọn Mỹ, ngụy đưa rất nhiều đội quân thám báo để đối phó với quân ta. Trong một lần đi trinh sát, chuẩn bị cho một trận đánh lớn, cha Hoa là tiểu đội trưởng, ông đi trước dẫn đầu đơn vị. Đi được một đoạn đường rừng, chú Bốn đang đi sau vượt lên bảo với cha:

- Anh Đông ơi ! anh để em đi trước, em to khỏe, với lại tai em thính hơn, có bọn thám báo em phát hiện ra ngay !

- Chú đi sau, có động tĩnh gì anh báo cho chú cùng tiểu đội triển khai theo phương án tác chiến đã định sẵn !

- Không được ! anh cứ để em đi trước !

        Trước sự nằn nì của chú Bốn, cha đành lòng nhượng bộ đồng ý để chú Bốn đi trước. Cha không ngờ, đấy lại là chuyến đi trinh sát cuối cùng của chú Bốn.

         Tiểu đội vừa băng rừng được chừng hơn kilômét, chú Bốn đi trước, phát hiện phía trước có dấu hiệu mai phục của quân thám báo. Chú vẫy tay ra hiệu cho cha và tiểu đội triển khai đội hình chiến đấu. Thật không ngờ, chú Bốn vừa nhướn người lên quan sát, thì bọn thám báo đã bắn ra một tràng dài của súng R15, chú trúng đạn, máu chảy lênh láng, nhưng chú vẫn gượng mình, bắn trả chúng. Tiểu đội đã nhanh chóng tạo thành thế gọng kìm, bao vây chúng. Những tiếng súng AK nổ đanh, gọn, cả tiểu đội đã tiêu diệt tám tên thám báo, số còn lại chúng chạy tháo thân. Cha và đồng đội đã băng bó tạm thời vết thương cho chú, rồi cùng nhau cắt rừng đưa chú về trạm xá của Trung đoàn. Về đến trạm xá, chú Bốn đã mệt lắm rồi, chú lả đi trên tay cha và đồng đội, chú ngất đi, nhưng cũng nói được mấy câu:

• Em chào anh và anh em trong đơn vị ! nhớ chiến đấu trả thù cho em ! khi nào về quê anh và anh em nhớ thăm mẹ em nhé ! em đi đây !

    Nói xong, chú nhắm nghiền đôi mắt, trái tim ngừng đập trên vòng tay của cha và đồng đội. Cha và đồng đội cùng bật khóe, có người khóe rất to, như chưa bao giờ được khóe . Cha nghẹ ngào:

• Bốn ơi ! em ra đi thay anh ! anh và đồng đội hứa sẽ trả thù cho em !

       Rừng Trường Sơn hôm ấy, trời bỗng nhiên nổi mưa to, cha và đồng đội mai táng chú Bốn bên một gốc cây săng lẻ rất to giữa đại ngàn Trường Sơn, cha cẩn thận khắc tên đánh dấu nơi yên nghỉ của chú Bốn.

                                                   ***

        Cha Hoa tham gia chiến đấu triền miên hết trận đánh này đến trận đánh khác, cho đến ngày đất nước hoàn toàn giải phóng. Ông ra quân, chuyển ngành, nhưng cha Hoa không được làm nghề dạy học vì sức khỏe suy giảm, cha xây dựng gia đình với mẹ và sinh được hai chị em Hoa. Năm Hoa tốt nghiệp phổ thông, Hoa và mẹ muốn thi vào trường Đại học Kinh tế vì Hoa học rất giỏi các môn tự nhiên, nhiều năm Hoa là lớp phó phụ trách học tập. Hôm Hoa chuẩn bị làm hồ sơ thi đại học, cha bảo với Hoa:

• Hoa này ! cha con ta được như ngày hôm nay là nhờ vào công lao của bao đồng đội của cha. Đặc biệt là chú Bốn, chú ấy đã sẵn sàng hy sinh thay cha. Nên cha muốn con học khoa sử, con đi tiếp con đường mà cha, chú Bốn với bao nhiêu đồng đội của cha đã lựa chọn và dành giật bằng máu xương của mình !

   Hoa ngập ngừng, suy nghĩ, Hoa nói với cha:

• Cha ơi ! các môn tự nhiên con học rất giỏi, học khoa kinh tế sau này ra trường thu nhập cao hơn nhiều làm giáo viên cha ạ !

   Cha nói tiếp:

• Đồng tiền rất quý con ạ ! nhưng con cũng vì cha, vì chú Bốn và đồng đội của cha mà đi tiếp con đường ngày xưa cha và chú ấy đi dở dang vì chiến tranh. Môn sử con học con sẽ biết, càng học càng thấy cái hay cái đẹp của nó, nó không đơn điệu như người ta nghĩ, mỗi bài giảng là một bài ca tuyệt đẹp làm cho tâm hồn con người ta hiểu biết về bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước của ông, cha, những kỳ tích chống giặc ngoại xâm, giữ vững từng tấc đất, từng ngọn núi, con sông, vùng biển hải đảo và biết bao đấu ấn của nền văn hóa con lạc cháu rồng, những cống hiến xương máu của biết bao thế hệ cho đất nước Việt Nam con ạ !

         Tuy không vui, nhưng Hoa là một cô gái ngoan, biết vâng lời cha, mẹ. Hoa thi vào khoa sử. Bốn năm miệt mài đèn sách, Hoa học giỏi và được giữ lại làm giảng viên của khoa. Hoa lấy chồng và sinh con và vẫn ở với cha, mẹ. Cha mẹ Hoa đã nghỉ hưu, đôi khi ông thấy Hoa dạy học vất vả, thu nhập thấp, kinh tế hạn hẹp. Ông buồn buồn bảo Hoa:

• Dạo trước cha chiều con, cho con đi học ngành kinh tế, thì nay kinh tế con cũng không đến nỗi, con chắc chắn có nhà cao cửa rộng, có khi còn mua sắm được cả xe con nữa đấy !

    Hoa cười rạng rỡ bảo cha:

• Cha ơi ! sao cha lại lại đi so sánh con với cái Hiền, cái Hương ! chúng nó làm ở ngành kinh tế có điều kiện thu nhập cao, chúng mua nhà, sắm ô tô con đi làm, còn con vẫn đi bằng xe máy chứ gì ! . Nhưng con biết con đường con đã chọn nó đã ngấm sâu vào tâm can con rồi ! mà cha cũng đã bảo: tiền không phải là tất cả rồi còn gì ! sao bây giờ cha lại phải buồn cho con hả cha !

   Cha Hoa cười xòa:
- Ờ ! thì cha thấy con vất vả, thì cha thương con, cha nói vậy ! con đường con đã chọn làm cha tự hào và yên lòng. Cha có đi theo chú Bốn cha cũng thấy vui lòng mà !

• Con phải cảm ơn cha, chú Bốn và đồng độ của cha ! Cha biết không  ! mỗi khi con đứng trên bục giảng trước rất đông sinh viên, con cứ nghĩ đến cha, đến chú Bốn và bao đồng đội của cha nữa, là trong con lại dấy lên một tâm trạng tự hào khó tả, nó có sức mạnh vô hình nào đó làm cho bài giảng của con sinh động hẳn lên. Sinh viên ai ai cũng chăm chú lắng nghe trong giờ giảng của con đấy cha ạ !

    Cha Hoa nhìn cô con gái yêu của ông, ông cười mãn nguyện.

***

        Cô Tiến sỹ Sử học Hồng Hoa, hàng năm cứ đến ngày giỗ chú Bốn, dù bận công việc đến mấy, nhưng cô vẫn sắp xếp thời gian cùng cha về giỗ chú Bốn và ngày ngày người ta vẫn thường thấy cô đến trường bằng chiếc xe máy. Nhưng ở cô toát lên một niềm kiêu hãnh của cha, của hương hồn chú Bốn và biết bao đồng đội của cha cô…

Nguyễn Anh Đào