Nhà xuất bản Hội Nhà văn với các dự án văn chương đích thực

PHÓNG VIÊN (PV): Thưa nhà văn Trung Trung Đỉnh, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là nguồn cảm hứng lớn cho nhiều thế hệ văn nghệ sĩ của chúng ta suốt các giai đoạn cách mạng vừa qua. Ông có thể cho độc giả báo Văn nghệ biết, việc biên soạn và in ấn, phát hành một bộ sách đầy đủ về mảng đề tài này đã được thực hiện như thế nào?

Nhà văn TRUNG TRUNG ĐỈNH (TTĐ): Năm 2010, Nhà xuất bản Hội Nhà văn đã được Nhà nước đặt hàng một bộ sách thực sự đồ sộ: “Hồ Chí Minh với Văn nghệ sĩ - Văn nghệ sĩ với Hồ Chí Minh”. Chúng tôi đã kịp thời chấn chỉnh đội ngũ, kiên quyết loại bỏ lối tư duy đơn giản, nêu cao tinh thần trách nhiệm từ đảng viên đến cán bộ viên chức, để công tác biên tập chất lượng cao hơn, nhất là lãnh đạo sâu sát Ban biên tập thực hiện tối ưu việc hoàn tất chương trình quảng bá bộ sách này đúng tiến độ, đúng quy cách, đúng mục tiêu do Ban Chỉ đạo yêu cầu là sách hay, sách đẹp, trang trọng và tiết kiệm.

3 tập đầy đặn của bộ sách “Hồ Chí Minh với văn nghệ sĩ - Văn nghệ sĩ với Hồ Chí Minh” của Nhà xuất bản đã được Ban Tuyên giáo Trung ương tặng thưởng tác phẩm văn học, nghệ thuật xuất sắc, về chủ đề cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

PV: Vâng, các nhà văn, nhà thơ của chúng ta trong hơn nửa thế kỷ qua đã có những thành tựu có thể nói là rất, rất lớn. Nhiều tác phẩm có giá trị đã được sáng tác và đi vào lòng người. Vậy chúng ta đã có những tổng kết và phổ cập những thành tựu đó chưa?

TTĐ: Trải qua hai cuộc chiến tranh vệ quốc trường kỳ và ác liệt, sau đó là thời kỳ bảo vệ và xây dựng đất nước với bao khó khăn gian khổ, văn học với những thế mạnh của mình đã phản ánh sâu sắc và toàn diện tư tưởng, tâm hồn, tính cách người Việt Nam. Các văn nghệ sĩ đã bền bỉ lao động sáng tạo, cống hiến cho nền văn học nước nhà những tác phẩm có sức sống lâu bền trong lòng nhiều thế hệ độc giả. Có thể nói, văn học giai đoạn này đánh dấu bước phát triển vượt bậc của nền văn học hiện đại Việt Nam, để lại những thành tựu to lớn. Đảng và Nhà nước ta luôn luôn trân trọng và ghi nhận công lao của các văn nghệ sĩ trong công cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước đã vinh danh các văn nghệ sĩ và tác phẩm của họ, bằng việc trao tặng Giải thưởng Nhà nước cho 92 tác giả và gần 300 tác phẩm văn học.

Giải thưởng cao quý này đã được trao 2 đợt, đợt 1 vào năm 2001 cho 45 tác giả; đợt 2 vào năm 2007 cho 47 tác giả. Số lượng các tác giả và tác phẩm văn học được trao giải thưởng Nhà Nước đánh dấu thành tựu đồ sộ của nền văn học Cách mạng trong lịch sử văn học Việt Nam. Thành tựu đó rất cần được phổ biến rộng rãi đến bạn đọc cả nước một cách hệ thống và hiệu quả, vượt thoát tình trạng lẻ tẻ, manh mún, phiến diện.

Nhà xuất bản Hội Nhà văn, với tư cách một nhà xuất bản Trung ương chuyên xuất bản sách văn học, được Hội Nhà văn giao chuẩn bị các dữ liệu cho sự lắng đọng một thời kỳ. Với kinh nghiệm trên 50 năm tìm tòi, phát hiện và tổ chức xuất bản các tác phẩm văn học có giá trị cao về tư tưởng chủ đề cũng như về chất lượng nghệ thuật, nhiều cuốn sách, nhiều bộ sách đã và đang trở thành những công cụ phục vụ nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, phục vụ nhu cầu thưởng thức văn học, nghệ thuật không thể thiếu được của bạn đọc rộng rãi, của các nhà nghiên cứu, các nghiên cứu sinh, các nhà văn và các học giả trong và ngoài nước như bộ “Tiểu thuyết Việt Nam thời kỳ đổi mới”. Các bộ sách “Truyện ngắn Việt Nam thời kỳ đổi mới”; “Thơ Việt Nam qua các thời kỳ”; “Tinh hoa thơ Việt”...

Trong số các tác phẩm được Giải thưởng Nhà nước, không ít tác phẩm đã được Nhà xuất bản tổ chức in lần đầu tiên, mở hàng êm trọn. Với lợi thế là nhà xuất bản của Hội Nhà văn, nơi tập trung lực lượng sáng tác văn học của cả nước, lại có một đội ngũ làm chuyên môn hầu hết là các nhà văn có kinh nghiệm, Nhà xuất bản đã trở thành một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu, có khả năng thực hiện tốt những bộ sách văn học lớn.

Từ cơ sở nhận thức trên, Hội Nhà văn xây dựng dự án xuất bản bộ sách “Các tác phẩm văn học được giải thưởng Nhà Nước” trình lên các cơ quan chức năng, xin được cấp kinh phí tài trợ cho việc thực hiện đề tài quan trọng này.

Về mục đích, ý nghĩa của việc xuất bản bộ sách, Nhà xuất bản Hội Nhà văn khẳng định: Đây là lúc cần phải tôn vinh những giá trị văn học cách mạng tiêu biểu,  xuất sắc, góp phần đáng kể vào công cuộc bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm rạng rỡ cho lịch sử văn học nước nhà.

Chưa hết, việc tiếp tục kế thừa và phát huy những giá trị cao quý của văn học cha ông trong việc bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách con người Việt Nam, thông qua các hình tượng văn học; xây dựng những giá trị nhân văn, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước thì không bào giờ là thừa, chưa bao giờ là quá muộn.

Và cuối cùng, việc xuất bản những bộ sách quý giá cũng là sự thiết thực thực hiện cụ thể Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về văn học nghệ thuật, cũng như tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng XI trong việc phát huy và đẩy mạnh lao động sáng tạo văn học nghệ thuật, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

PV: Ông có thể cho biết mục tiêu của Dự án lớn này là gì không ạ?

TTĐ: Về vấn đề này, chúng tôi xin khẳng định:

- Mỗi tác phẩm văn học được Giải thưởng Nhà nước mang một sắc thái riêng, song mục tiêu chính là phản ánh sâu sắc và toàn diện cuộc sống và con người Việt Nam thời kỳ đấu tranh chống xâm lược và bảo vệ, xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tập hợp các tác phẩm này sẽ trở thành một công trình lớn, có thể ví như một bộ Tập đại thành về văn học cách mạng Việt Nam, cuộc tổng duyệt thành tựu văn học cách mạng hùng hậu khẳng định diện mạo hoàn chỉnh mang tính hệ thống về một thời kỳ lịch sử vĩ đại của dân tộc.

- Bộ sách là một ấn phẩm quý, hướng đến các tầng lớp bạn đọc thông qua hệ thống thư viện, các Hội văn học nghệ thuật địa phương, các trung tâm lưu trữ và các trường văn hóa nghệ thuật trên cả nước, nhằm phục vụ nhu cầu thưởng thức và chiêm nghiệm văn học nghệ thuật, tra cứu và luận giải chuyên môn.

- Bộ sách đến với công chúng là góp phần tiếp tục kế thừa và bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách con người Việt; xây dựng những giá trị nhân văn và văn hóa Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, hội nhập đất nước.

- Với nghĩa và tác dụng to lớn của bộ sách, Hội Nhà Văn Việt Nam coi đây là một nhiệm vụ chính trị của mình trong nhiệm kỳ 2010 - 2015, đáp ứng yêu cầu mới của đất nước, thực hiện tốt nhất nghị quyết XI của Đảng ta, xứng đáng được Nhà Nước đầu tư.

Về nhiệm vụ của dự án, những người làm xuất bản trong đội ngũ các nhà văn quan niệm:

1. Tổng hợp các tác phẩm văn học được Giải thưởng Nhà nước thành một bộ sách hoàn chỉnh, đồng bộ, thống nhất về quy cách, tiêu chuẩn kỹ thuật, tiện dụng trong lưu hành và sử dụng là ưu tiên hàng đầu.

2. Phối hợp với các thư viện trên cả nước, tạo điều kiện giúp bạn đọc tiếp cận đầy đủ với bộ sách, từ đó có được nhận thức toàn diện về một thời kỳ văn học lớn của đất nước, là hướng triển khai thiết thực nhất.

3. Phục vụ nhu cầu sưu tầm, khảo cứu của các nhà chuyên môn và công tác giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ và nâng cao chất lượng học tập văn học trong nhà trường, nhất là các trường Văn Hóa nghệ thuật, là hướng đi chưa bao giờ bất cập.

Về nội dung xuất bản:

Việc xuất bản và phát hành trọn bộ các tác phẩm văn học được Giải thưởng Nhà nước, bao gồm 270 tác phẩm, ở tất cả các thể loại văn học: Tiểu thuyết, truyện ngắn, lý luận phê bình, thơ... của 92 tác giả đoạt Giải thưởng Nhà nước đã được công bố thành 2 đợt 2001-2005, chính là ưu tiên hàng đầu của Hội Nhà văn cùng Nhà xuất bản thuộc Hội..

Nếu phải tính đến đối tượng phục vụ của các bộ sách, chúng tôi quan niệm:

- Các đối tượng bạn đọc trong và ngoài nước quan tâm đến văn học nghệ thuật, đặc biệt là thế hệ trẻ, là đối tượng chính.

- Các nhà chuyên môn nghiên cứu là đối tượng lâu dài.

- Hệ thống các trường Đại học, các cơ quan báo chí và các học viện tuyên truyền báo chí của hệ thống văn hóa tư tưởng từ Trung ương đến địa phương (cấp tỉnh), là đối tượng nền tảng.

Hội Nhà văn Việt Nam là cơ quan Chủ quản đầu tư, giao cho Nhà xuất bản Hội Nhà văn là chủ đầu tư và thực hiện, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban chỉ đạo dự án.

Ban Chỉ đạo dự án được thành lập do thường trực BCH Hội Nhà văn Việt Nam chỉ định, gồm: Nhà thơ Hữu Thỉnh, Nhà văn Trung Trung Đỉnh, Nhà thơ Trần Quang Quý, Ông Vũ Xuân Hàm.

Ban chỉ đạo có trách nhiệm chỉ đạo, xem xét và giám sát việc thực hiện Dự án theo kế hoạch đã được phê duyệt.

Ban Quản lý Dự án gồm 16 nhà văn, nhà thơ do Nhà thơ Trần Quang Quý phụ trách, có nhiệm vụ quản lý, điều hành các hoạt động xuất bản theo kế hoạch và tiến độ đã được các cơ quan chức năng phê duyệt, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Chỉ đạo dự án của Hội Nhà văn Việt Nam.

Ban quản lý dùng con dấu của Nhà xuất bản, mở tài khoản riêng để giao dịch và thực hiện Dự án. Ban quản lý Dự án kết thúc nhiệm vụ khi dự án hoàn thành.

Về việc tổ chức thực hiện, Ban quản lý Dự án tổ chức đã sưu tầm bản thảo, biên soạn, biên tập, hiệu đính và đưa vào kế hoạch xuất bản.

Bên cạnh đó, các nhà tổ chức còn phối hợp với hệ thống thư viện trên toàn quốc, các Hội văn học nghệ thuật địa phương, các học viện, các trường văn hóa nghệ thuật Trung ương và địa phương trong việc tiếp nhận và đưa sách đến các địa chỉ đã được phê duyệt.

Việc tuyên truyền, giới thiệu sách trên các phương tiện truyền thông và các đợt ra mắt sách trước công chúng cũng là những điểm sáng trong việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra.

PV: Xin cảm ơn Nhà văn Trung Trung Đỉnh.
Theo hoinhavanvn