Thời Chiến quốc bên Tàu có lão lái buôn ở Dương Địch nước Vệ tên là Lã Bất Vi. Nhờ các mánh khóe buôn bán và khả năng nhìn xa của một doanh nhân mà giầu lên nhanh chóng. Trong nhà có tới hàng ngàn lượng vàng. Nhưng Lã Bất Vi chưa bằng lòng, còn muốn giàu nữa. Một lần, khi bàn đến chuyện kinh doanh, Lã Bất vi hỏi cha: “Làm ruộng lợi gấp mấy?”, Cha đáp: “Lợi gấp mười”. Lại hỏi: “Buôn châu ngọc lợi gấp mấy?”. Cha đáp: “Lợi gấp trăm” . Hỏi tiếp: “ buôn gì lãi nhất ?”. Cha đáp: “Buôn vua”. Lã Bất Vi khắc vào bộ nhớ câu trả lời của người sinh ra mình.
Năm thứ 42 (265 TCN) nước Tần, An Quốc Quân làm Thái tử. An Quốc Quân có hơn 20 người con, lại có người yêu nhất được lập làm chính phu nhân, gọi là Hoa Dương phu nhân. Phu nhân không có con. Tử Sở là con giữa của An Quốc Quân. Mẹ Tử Sở là Hạ Cơ không được vua yêu nên Tử Sở phải làm con tin của Tần ở nước Triệu. Tần mấy lần đánh Triệu, nên Triệu bạc đãi Tử Sở. Tử Sở làm con tin ở Triệu trong cảnh khốn khổ.
Lã Bất Vi đến Hàm Đan ( kinh đô của Sở) trông thấy Tử Sở, nghĩ ngay : Món hàng này lạ, có thể buôn được đây! Bất Vi bèn đến nói với Tử Sở: “Tôi có thể làm cửa nhà ngài lớn lên”. Tử Sở cười: “Ông hãy tự làm cho cửa nhà ông lớn lên đã rồi hãy làm đến cửa nhà tôi”. Lã Bất Vi nói: “Thế thì ngài không biết: Cửa nhà tôi phải đợi cửa nhà ngài mới lớn được”.
Hôi ấy Lã Bất vi có người thiếp tên là Triệu Cơ, xinh đẹp, đàn hay múa giỏi, lại đã có mang với Lã Bất Vi . Bất Vi mời Tử Sở đến nhà, sai Triệu Cơ ra rót rượu. Tử Sở đem lòng say mê, Lã Bất Vi liền dâng Triệu Cơ cho Tử Sở. Tử Sở lập Triệu Cơ làm phu nhân, đến đủ tháng sinh con, đặt tên là Chính. ( thực chất, Chính là con của Lã Bất Vi)
Lã Bất Vi cấp cho Tử Sở nhiều vang bạc để đãi tân khách. Biết Hoa Dương phu nhân được vua Tần yêu nhưng lại không có con, Lã bất vi mua nhiều vật qúy và lạ về Tần xin ra mắt Hoa Dương Phu nhân. Nhân đó ca ngợi Tử Sở hết lời, lại nói rằng Tử Sở dù ở nước Triệu vẫn rất nhớ Phu nhân. Rồi khuyên Hoa Dương phu nhân nên nhận Tử Sở làm con nuôi để làm chỗ tựa về sau. Hoa Dương phu nhân động lòng, đồng ý, rồi vào xin An Quốc Quân lập Tử Sở làm thừa tự. An Quốc Quân nghe theo.
Năm 257 TCN, Tần sai Vương Ý vây Hàm Đan. Nước Triệu muốn giết Tử Sở. Lã Bất Vi đút lót trăm cân vàng cho kẻ coi giữ nên mới đưa được Tử Sở cùng trốn thoát về Tần. Triệu muốn giết vợ con Tử Sở, nhưng Triệu Cơ là con nhà tai mắt ở Triệu, lẩn trốn được vì thế mẹ con đều sống.
Năm thứ 56, Tần Chiêu Vương mất, thái tử An Quốc Quân lên làm vua, lập Hoa Dương phu nhân làm hoàng hậu, Tử Sở làm thái tử. Vua Triệu cũng cho đưa vợ của Tử Sở cùng con là Chính về Tần. Vua Tần lên ngôi được một năm thì mất. Thái tử Tử Sở lên thay, lấy hiệu là Trang Tương Vương, tôn mẹ nuôi là Hoa Dương làm Hoa Dương thái hậu, mẹ là Hạ Cơ là Hạ thái hậu.
Trang Tương Vương cho Bất Vi làm thừa tướng, phong là Văn Tín Hầu, được ăn thuế mười vạn hộ ở Hà Nam, Lạc Dương.Trang Tương Vương làm vua được ba năm thì mất. Thái tử là Chính ( thực chất là con của Lã Bất Vi với Triệu Cơ) lên ngôi, gọi là Tần vương Chính, tức Tần Thủy Hoàng sau này, tôn Lã Bất Vi làm tướng quốc, gọi là trọng phụ. Vua Tần tuổi nhỏ, nên quyên bính nằm trong tay Lã Bất Vi. Trong nhà Lã Bất Vi có đến vạn người.
Như vậy, coi như việc buôn… vua của Lã Bất vi đã thành công.
Bấy giờ ở Ngụy có Tín Lăng Quân, ở Sở có Xuân Thân Quân, ở Triệu có Bình Nguyên Quân, ở Tề có Mạnh Thường Quân, đều đua nhau quý kẻ sĩ, chiều tân khách. Bất Vi thấy Tần mạnh mà mình không bằng họ nên xấu hổ cũng đón mời các kẻ sĩ đãi rất hậu, khách ăn trong nhà có đến ba nghìn. Khi ấy chư hầu có nhiều biện sĩ, như bọn Tuân Khanh làm sách truyền bá ra thiên hạ. Bất Vi bèn sai các khách soạn ra những điều mình biết, họp lại làm tám Lãm, sáu Luận, mười Kỷ gồm hơn hai mươi vạn chữ, cho là đủ hết những việc trời đất, muôn vật, xưa nay. Đặt tên sách là Lã Thị Xuân Thu bày ở cửa chợ Hàm Dương, đặt nghìn lạng vàng lên trên, mời các du sĩ của chư hầu ai có thể thêm bớt một chữ thì xin biếu một nghìn lạng vàng.
Nhưng cuộc đời kẻ buôn... vua cuối đời cũng bi đát lắm.
Tần vương nhỏ tuổi, nên Lã Bất Vi thường tư thông vơi thái hậu Triệu cơ. Thông dâm mãi, sợ lộ, Lã Bất vi bèn dùng Lao Ái, vờ làm hoạn quan để “phục vụ” Triệu cơ. Chuyện bị lộ, Tần Vương liền giao cho pháp đình xét, biết rõ sự tình. Việc liên quan đến Tướng quốc là Lã Bất Vi. Tháng 9 giết ba họ nhà Lao Ái, lại giết hai con do do Lao Ái ngủ với thái hậu mà có và đày thái hậu sang đất Ung. Nhà cửa các môn hạ của Lao Ái đều bị tịch thu và họ bị đày sang đất Thục. Nhà vua muốn giết cả tướng quốc Lã Bất Vi, nhưng vì Bất Vi thờ vua trước có công lớn, lại được các tân khách, biện sĩ nói giúp khá đông nên không nỡ làm tội. Tháng 10 năm thứ 10, Tần Vương cách chức tướng quốc của Lã Bất Vi. Lã Bất Vi tự liệu sẽ bị giết bèn uống thuốc độc tự tử. Không ai khác, Lã Bất Vị bị con mình ( Tân Thủy Hoàng) bức tử. Đấy là kết cục của kẻ buôn… vua.
ĐK